Το Πανεπιστήμιο των Ορέων είναι ένας μη κερδοσκοπικός εθελοντικός οργανισμός, μέλος του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, Mountain Partnership, Food and Agriculture Organization, με έδρα την Κρήτη.
Ιδρύθηκε το 2008, μετά από μια πρωτοβουλία του τότε Πρύτανη του Πανεπιστημίου Κρήτης, καθ. Ι. Παλλήκαρη και άλλων καθηγητών του ιδρύματος, με σκοπό να επιτύχει ένα δυναμικό άνοιγμα της ακαδημαϊκής κοινότητας προς την κοινωνία. Έκτοτε ακαδημαϊκοί από μεγάλα Ελληνικά και ξένα πανεπιστήμια, διανοούμενοι, τεχνίτες, βοσκοί, αγρότες, υφάντριες της Κρήτης, εργάζονται άοκνα, για τη διατήρηση και μελέτη του τρόπου ζωής των ορεινών κοινοτήτων, την αναβίωση των φυσικών πηγών πλούτου, την συνεχή ιατρική υποστήριξη των κατοίκων, την αποθάρρυνση της εγκατάλειψης των χωριών και το γεφύρωμα της επιστημονικής με την βιωματική γνώση.
Το ΠτΟ, έχει θέσει στο κέντρο της προσοχής του, τις ορεινές περιοχές της Κρήτης και της Ελλάδας, με την προοπτική σύντομα να ενταχθούν και οι νησιωτικές, καλλιεργώντας την επαφή με τους κατοίκους και τους φορείς των περιοχών τόσο σε ατομικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο.
Με την αλληλεπίδραση της δυναμικής αυτών των μέχρι τώρα θεωρούμενων ετερόκλητων ομάδων, το Πανεπιστήμιο των Ορέων δημιουργεί και θέτει σε λειτουργία ένα δίκτυο κι έναν μηχανισμό δράσεων, τα οποία προωθούν την αμοιβαία ανταλλαγή γνώσης και αυθεντίας σε πολλαπλά επίπεδα.
Προβάλλοντας τη μέθοδο της αλληλοδιδασκαλίας ως τον πιο κατάλληλο τρόπο για να πραγματώσει τους στόχους του, το Πανεπιστήμιο των Ορέων εργάζεται για να εξασφαλίσει τον ίσο και άμεσο διάλογο των αστικών κέντρων με τις περιοχές της περιφέρειας, με σκοπό:
α) να προωθήσει την αναδιανομή των μαθησιακών ευκαιριών κυρίως σε άτομα που στερούνται το δικαίωμα στην άμεση αλλά και έμμεση γνώση,
β) να ευαισθητοποιήσει γύρω από τις γεωγραφικές, οικονομικές, κοινωνικές και πολιτισμικές ιδιαιτερότητες των περιοχών,
γ) να βελτιώσει τις συνθήκες υγείας που παρέχονται σε αυτές τις περιοχές, και
δ) να προστατεύσει τις μακραίωνες παραδόσεις και μεθόδους παραγωγής, θέτοντας παράλληλα υψηλά κριτήρια σε ό,τι αφορά στην αισθητική αλλά και την προστασία του περιβάλλοντος.